HLT.vn - iDiaLy.com - DiaLy.edu.vn

Cách tính tuổi thọ trung bình

Cách tính tuổi thọ trung bình

Một bác sĩ  ở Quảng Nam viết thư hỏi cách tính tuổi thọ trung bình, mà anh  đang lúng túng chẳng biết cách làm. Thật ra, đây là một vấn đề dân số học (demography) chứ không hẳn là vấn  đề thống kê lâm sàng, nhưng cách tính tuổi thọ cũng  được  ứng dụng trong các nghiên cứu y khoa (mà tôi hi vọng sẽ có dịp bàn đến trong một bài sau), nên tôi muốn nhân dịp này giới thiệu vài nét chính về cách tính để bạn đọc cùng theo dõi.
Tuổi thọ trung bình (thuật ngữtiếng Anh là life expectancy) là một chỉ tiêu rất quan trọng trong việc  đánh giá một nền y tế quốc gia. Người ta thường so sánh tuổi thọtrung bình giữa các dân số trên thế giới hay giữa các địa phương trong cùng một nước để đề cập đến tình trạng bất bình  đẳng/bình đẳng trong hệ thống y tế. Tuổi thọ trung bình được  định nghĩa là số năm mà một trẻ em mới ra  đời kì vọng sống sót trong quãng  đời còn lại. Thật ra, trong thực tếtuổi thọtrung bình có thể  ước tính cho bất cứ  độ tuổi nào. Tuổi thọ trung bình có thể ước tính cho từng địa phương trong một thời gian nào đó.
Ước tính tuổi thọ trung bình chỉcần hai số liệu: dân số và số tử vong cho từng độ tuổi (hay nhóm tuổi). Phương pháp tính toán rất  đơn giản,  đơn giản  đến  độ chúng ta chẳng cần  đến một phần mềm thống kê (nếu có thì càng tốt), mà chỉ cần một phần mềm tính toán cơ bản như Excel cũng có thể tiến hành ước tính tuổi thọ trung bình.
Ví dụ:  Để minh họa cho cách tính toán, tôi sẽ lấy số liệu về tử vong trong một dân số thuộc một thị trấn ở Mĩ như sau. Bảng sau đây trình bày 3 cột số liệu: cột thứ nhất là nhóm tuổi; cột thứ hai là số dân số (Px  đàn ông); và cột thứ ba (dx) là số tử vong cho từng nhóm tuổi.




Chú thích ý nghĩa của từng cột như sau:
x là tuổi khởi đầu.
n là khoảng cách trong một nhóm tuổi, chẳng hạn như 1-4 thì khoảng cách là 4.
ax là tỉ số năm trong khoảng tuổi mà những đối tượng tửvong đã sống trong độtuổi x và x+n. Thông thường giá trị này thường là 0.5, ngoại trừ đối với tuổi <1 thì 0.1.
Mx là xác suất (hay tỉ số) tử vong trong nhóm tuổi,  được tính bằng cách lấy dx chia cho Px. Chẳng hạn như tỉ lệ tử vong ở các  đối tượng tuổi 85+ là 18.86%.
qx là xác suất tử vong của các đối tượng sống đến độ tuổi x. Công thức tính xác suất này khá phức tạp một chút: qx = n×Mx/(1+n×(1 – ax)×Mx)
px là xác suất sống sót trong  độ tuổi x và x+n. Như có thể  đoán  được, px = 1 – qx. Chẳng hạn như nếu một cá nhân 5 tuổi, xác suất mà cá nhân này sống  đến 10 tuổi là 0.9994 (tô màu đỏ).
lx  là  số  trẻmới ra  đời.  Đây là một con số“giả thuyết” cho một quần thể. Con số này được chọn  để tiện cho việc tính toán, và thường bắt  đầu bằng 100.000. Nói cách khác, chúng ta tưởng tượng rằng một quần thể 100.000 trẻ em mới sinh và theo dõi cho  đến cuối đời.
d là số tử vong trong 100.000 trẻ mới sinh, được ước tính bằng cách lấy lx nhân cho qx.
L là số năm mà tổng số quần thể 100.000 trẻ em lúc mới sinh sống cho đến năm x.
T là tổng số năm sống sau độ tuổi x.
e là tuổi thọ trung bình, ước tính bằng cách lấy T chia cho L.

Để sử dụng bảng trên, bạn đọc chỉcần nhập số liệu trong cột Px và dx. Tất cả các cột còn lại  đã  được “chương trình hóa” và kết quả(tuổi thọtrung bình) trình trong cột cuối cùng.
Trong ví dụ trên tuổi thọ trung bình là 71.99 (hay 72) tuổi cho quần thể. Tất nhiên, chúng ta kì vọng rằng khi một cá nhân đã sống đến tuổi càng cao thì tuổi thọ trung bình cũng tăng theo. Chẳng hạn nhưkhi một cá nhân sống đến 85 tuổi thì bảng phân tích trên tiên lượng rằng cá nhân đó có thể sống thêm 5.3 năm (tức tuổi thọ 88.5 tuổi).
Tất cảcác tính toán trên tôi  đã cho vào một bảng Excel, và bạn  đọc có thể tải xuống máy tính cá nhân để sử dụng. Quay lại với anh bạn bác sĩvùng múi ở Quảng Nam (anh tự giới thiệu như thế), tôi nghĩ anh có thể thu thập số liệu thống kê dân số huyện anh đang công tác và tính toán xem tuổi thọ trung bình của bà con huyện là bao nhiêu. Sau khi tính toán, tôi nghĩ (và đoán) rằng anh bạn sẽ có lí do yêu cầu Nhà nước tăng  đầu tư cho ngành y tế của huyện và tỉnh Quảng Nam

6 yếu tố quyết định phần lớn tuổi thọ của bạn


Theo chuyên gia Tâm lý, tiến sĩ Diana S Woodruff - Pak, khoa Thần kinh, Đại học Temple ở Philadelphia (Mỹ), sau hàng chục năm nghiên cứu về người già và tuổi thọ đã tổng hợp ra công thức tính tuổi thọ của mỗi người dựa trên những thói quen và đặc điểm của họ.

Bài trắc nghiệm này giống như một chiếc máy tính có công thức, bạn muốn thử tính tuổi thọ của mình thì nên dùng giấy bút ghi chép cẩn thận theo hướng dẫn chi tiết sau đây.

Xin lưu ý rằng khi mỗi câu hỏi được trả lời, số điểm sẽ được cộng hoặc trừ đi cho phù hợp và kết quả cuối cùng chính là câu trả lời. Đừng quên sử dụng số tuổi ban đầu của bạn để tính, nếu mục nào không liên quan, thì bỏ qua.

Hãy bắt đầu với bước thứ nhất:

Hãy bỏ ra 5 giây để tìm ra "tuổi thọ cơ bản" của bạn (tuổi thọ này là cơ bản, chưa bao gồm các yếu tố thói quen sinh hoạt cũng như chất lượng chăm sóc sức khỏe cao hay thấp của bạn).

Tiến sĩ Mỹ tiết lộ công thức vàng để tính tuổi thọ: Hãy tính xem bạn có thể sống bao lâu? - Ảnh 2.

Bước thứ hai:

Sau khi bạn xem bảng tính tuổi thọ trung bình cơ bản ở trên, lấy ra con số tuổi thọ của mình làm chuẩn. Ví dụ bạn là nam giới, bạn đang trong độ tuổi 30-39, thì số tuổi chuẩn của bạn là 74.

Tiếp theo, bạn bắt đầu tính tuổi của mình dựa trên thói quen và đặc điểm riêng của cá nhân theo các câu hỏi ở 6 hạng mục dưới đây, bao gồm: Thói quen sinh hoạt, trạng thái tâm lý tinh thần, tình trạng hôn nhân, tình hình công việc, điều kiện môi trường sống và yếu tố di truyền.

Hãy tính thật chuẩn dựa trên việc trả lời câu hỏi một cách nghiêm túc.

1. Thói quen sinh hoạt

Tập thể dục 3 lần một tuần: Cộng 3 tuổi

Thích ăn trái cây và rau của quả thường xuyên: Cộng 2 tuổi

Nuôi thú cưng, con vật trong nhà: Cộng 1 tuổi

Hút thuốc nhiều hơn 2 gói/ngày: Trừ 12 tuổi

Hút thuốc 1 ~ 2 gói/ngày: Trừ 7 tuổi

Hút thuốc 20 điếu hoặc ít hơn mỗi ngày: Trừ 2 tuổi

Ngủ quá 10 tiếng hoặc ít hơn 5 tiếng/ngày: Trừ 2 tuổi

Béo phì: Trừ 2 tuổi

Tư thế đứng/ngồi sai cách: Trừ 2 tuổi

Đã có bệnh mãn tính hoặc thường xuyên mắc các bệnh nhẹ: Trừ 5 tuổi.

2. Trạng thái tinh thần, tâm lý

Hầu hết thời gian đều cảm thấy hạnh phúc và hài lòng: Cộng 2 tuổi

Lạc quan: Cộng 1 đến 3 tuổi

Có những người bạn để chia sẻ khó khăn, vui buồn: Cộng 1 tuổi

Theo đuổi tín ngưỡng một cách kiên định: Cộng 7 tuổi

Tự ti: Trừ 4 tuổi

Cố chấp: Trừ 2 tuổi

Ưa mạo hiểm (chẳng hạn như đi xe phân khối lớn): Trừ 2 tuổ

Trầm cảm : Trừ 1-3 tuổi






















































HLT.vn---------------
 iDiaLy.com  - Tài liệu , videos địa lý miễn phí 
- Kênh youtube.idialy.com
- Kênh tiktok.idialy.com
- Nhóm: nhom.idialy.com - group.idialy.com - iDiaLy.HLT.vn
- Trang: trang.idialy.com - fanpage.idialy.com - DiaLy.HLT.vn
- Webiste/app: idialy.com
-------------------------------HLT.vn-----------------------
Lop4.idialy.com - Lop4.HLT.vn
Lop6.idialy.com - Lop6.HLT.vn
Lop7.idialy.com - Lop7.HLT.vn
Lop8.idialy.com - Lop8.HLT.vn
Lop9.idialy.com - Lop9.HLT.vn
Lop10.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop11.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop12.idialy.com - Lop10.HLT.vn
------------HLT.vn--------------
giaoan.idialy.com - giaoan.HLT.vn
tracnghiem.idialy.com
bieudo.idialy.com
atlat.idialy.com
tinhtoan.idialy.com
sodotuduy.idialy.com
dethi.idialy.com

--------Môn khác----------
Các bạn cũng co thể tham khảo các môn khác tại đây:
-Anh văn: anhvan.HLT.vn
-Toán học: toanhoc.HLT.vn
-Vật lý: vatly.HLT.vn
-Hóa học: hoahoc.HLT.vn
-Sinh học: sinhhoc.HLT.vn
-Ngữ văn: nguvan.HLT.vn
-Lịch sử: lichsu.HLT.vn
-GDCD: gdcd.HLT.vn
-Tin học: tinhoc.HLT.vn

---------Quảng cáo----------
HLT.vn kính chào quý khách.
Hiện nay, HLT.vn đang có dịch vụ:
- Bán máy pha cà phê mới - cũ cho quán, văn phòng, gia đình, cafe mang đi.
- Bán trả góp máy PHA cà phê.
- Cho thuê  máy PHA cafe trọn gói: Quán, cafe mang đi, hội chợ, sự kiện...v.v..
- Thua mua máy pha, máy xay cà phê cũ.
- Cho mượn quầy pha chế bán cafe phin mang đi 
- Cho mượn máy xay cà phê pha phin. 
- Cung cấp sỉ lẻ cà phê chuẩn pha phin toàn quốc 
- Cung cấp sỉ lẻ cà phê chuẩn pha MÁY toàn quốc.
- Cung cấp cà phê cho quán, văn phòng, gia đình...
- Cung cấp sỉ lẻ cafe làm đẹp.
- Cung cấp phân vi sinh từ bã cafe nguyên chất.
- Sửa chữa, bảo trì máy pha, máy xay cafe tại quán.
- Cung cấp linh kiện, phụ kiện cho máy pha, máy xay cà phê.
Cảm ơn quý khách đã tin tưởng HLT.vn trong suốt thời gian qua.
Website/app: HLT.vn 
Liên hệ/zalo: 0979.789.285
www.HLT.vn/chothue

Chúc các bạn thành công....
 Nếu có thắc mắc hay có tài liệu hay liên quan đến Địa Lý thì comment cho cả nhà cùng tham khảo nhé....


Tài liệu tham khảo:
Cách tính mà tôi sửdụng trong bảng số liệu này dựa vào phương pháp  được trình bày trong cuốn “Methods and Models in Demography” của tác giảC. Newell, Nhà xuất bản John Wiley & Sons (Chichester, 1994).

Ngoài ra, bạn đọc có thể tham khảo tài liệu sau đây của WHO: CJ Chiang, “Life table and mortality analysis”, Geneva: World Health Organization: 1980.

Chương trình huấn luyện y khoa – YKHOA.NET Training – Nguyễn Văn Tuấn
Công thức Tin tức Tính toán
Lên đầu trang