CHỦ ĐỀ 3:
CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
I. Kiến thức trọng tâm
1. Phân tích
được sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo
lãnh thổ ở nước ta
- Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh
tế: Chuyển dịch cơ cấu GDP, Chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ ngành; nguyên nhân.
- Chuyển dịch cơ cấu theo thành
phần kinh tế, nguyên nhân.
- Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ
kinh tế, nguyên nhân.
2. Trình bày được ý nghĩa của chuyển dịch cơ cấu kinh tế
đối với sự phát triển kinh tế nước ta
Chuyển dịch cơ
cấu kinh tế có ý nghĩa chiến lược đối với tăng trưởng kinh tế và công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.
II.
Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Chứng minh rằng cơ cấu ngành
kinh tế nước ta đang chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nêu
nguyên nhân của sự chuyển dịch đó.
Gợi ý trả lời:
a. Chứng minh:
* Trong cơ cấu ngành nói chung: ( chuyển dịch trong GDP)hướng chuyển dịch:
- Giảm tỷ trọng khu vực I (nông,lâm,
thủy sản).
- Tăng tỷ trọng khu vực II (công
nghiệp – xây dựng).
- Tỷ trọng khu vực III (dịch vụ) tuy
chưa ổn định nhưng có hướng tích cực ® xu hướng chuyển dịch này tích cực,
đúng hướng, phù hợp với yêu cầu chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện nước ta hiện nay.
* Trong nội bộ ngành: Sự chuyển dịch
cơ cấu kinh tế thể hiện khá rõ:
+ Khu vực I:
- Giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp
tăng tỷ trọng thủy sản.
- Trong nông nghiệp giảm tỷ trọng trồng trọt,
tăng tỷ trọng chăn nuôi.
- Trong trồng trọt tỷ trọng cây lương
thực giảm, tỷ trong cây công nghiệp tăng.
+ Khu vực II:
- Công nghiệp đang có xu hướng chuyển đổi cơ
cấu ngành sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm để phù hợp hơn với yêu cầu thị
trường và hiệu quả đầu tư.
- Tăng tỷ trọng công nghiệp chế biến,
giảm công nghiệp khai thác.
- Cơ cấu sản phẩm: tăng sản phẩm có
chất lượng cao, có khả năng cạnh tranh, giảm sản phẩm ít có khả năng cạnh
tranh.
+ Khu vực III:
- Có những bước tăng trưởng, nhất là
trong lĩnh vực liên quan đến kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị.
- Nhiều loại hình dịch vụ mới ra đời:
viễn thông, chuyển giao công nghệ…
Þ xu
hướng chuyển dịch tiến dần đến cân đối, toàn diện, hiện đại phù hợp với xu thế
hội nhập kinh tế thế giới.
b. Nguyên nhân:
- Nước ta đang tiến hành công nghiệp
hóa hiện đại hóa đất nước.
- Phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu
ngành kinh tế trên thế giới.
- Các nguyên nhân khác…
Câu 2: Sự chuyển dịch cơ cấu thành
phần kinh tế và chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ nước ta diễn ra như thế nào? Sự
chuyển dịch đó có ý nghĩa gì.
Gợi ý
trả lời:
a.
Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế: Từ 1995 – 2005:
- Kinh tế nhà nước giảm tỷ trọng nhưng vẫn giữ vai trò
chủ đạo trong nền kinh tế.
- Kinh
tế ngoài nhà nước có giảm trong đó kinh tế tập thể và cá thể giảm, còn tư nhân
tăng.
- Kinh
tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh, nhất là từ khi gia nhập WTO.
Þ xu hướng chuyển dịch tích cực, phù
hợp với đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ đổi mới.
Ý nghĩa: Sự
chuyển dịch trên cho thấy nước ta đang phát triển nền kinh tế hàng hóa vận hành
theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước theo dịnh hướng xã hội chủ
nghĩa. Các thành phần kinh tế đang phát huy sức mạnh và hội nhập vào nền kinh
tế thế giới.
b. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh
tế:
- Đã hình thành các vùng động lực
phát triển kinh tế, vùng chuyên canh và khu vực công nghiệp tập trung, khu chế
xuất có quy mô lớn.
- Việc phát huy thế mạnh giữa các
vùng đã dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân hóa sản xuất giữa các
vùng.
- Đã hình thành ba vùng kinh tế trọng
điểm: vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và
vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Ý nghĩa
- Phát huy nguồn lực của từng vùng
kinh tế
- Thúc đẩy sự phát triển kinh tế của cả nước
Xem thêm tại đây...
=>Tất cả bài đăng từ iDiaLy.com chỉ mang tính chất tham khảo.
Nếu có thắc mắc hay có tài liệu hay liên quan đến Địa Lý thì comment cho cả nhà cùng tham khảo nhé....
Sưu tầm bởi www.NguyenDucHanh.net
