news
El-Nino - La-Nina là gì?
Đăng bởi: Admin - 03/03/2016
Thuật ngữ El nino (tiếng Tây Ban Nha nghĩa là "Chúa hài đồng" hay "đứa bé trai") được bắt đầu sử dụng bởi các ngư dân ở dọc bờ biển Ecuador và Peru để chỉ hiện tượng một dòng hải lưu ấm xuất hiện khoảng Giáng sinh và kéo dài khoảng vài tháng. Trong khoảng thời gian này cá ít đi, do đó các ngư dân thường ở nhà để sửa chữa các ngư cụ. Trong một số chu kỳ El nino, hiện tượng dòng hải lưu ấm này làm gián đoạn mùa đánh cá đến tận tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau. Trải qua nhiều năm, thuật ngữ El nino được sử dụng để chỉ hiện tượng dòng hải lưu ấm và các ảnh hưởng của nó không chỉ đối với các ngư dân ở Ecuador, Peru mà còn đối với các ngành nghề khác nhau trên toàn thế giới.
El nino là gì?
Theo một định nghĩa đơn giản nhất El nino là hiện tượng phá vỡ điều kiện bình thường của hệ thống đại dương - khí quyển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương gây nên những ảnh hưởng đến thời tiết trên qui mô toàn cầu.
Hay theo một định nghĩa khác El nino là hiện tượng vùng biển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương ấm lên một cách bất thường.
Hay theo một định nghĩa khác El nino là hiện tượng vùng biển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương ấm lên một cách bất thường.
La nina là gì?
La nina theo tiếng Tây Ban Nha nghĩa là "đứa bé gái", ngay từ tên gọi này chúng ta có thể hiểu được La nina là hiện tượng nghịch đảo của El nino. La nina là hiện tượng vùng biển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương lạnh đi một cách bất thường.
El nino là kết quả của sự tương tác của bề mặt biển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương với lớp khí quyển ngay bên trên nó. Đây là hiện tượng xảy ra do nội lực giữa hai cực đại dương - khí quyển. Chiều rộng của Thái Bình Dương cũng là một trong những nguyên nhân sinh ra hiện tượng El nino. Các tương tác bên ngoài như hoạt động của núi lửa (trên đất liền hay dưới đại dương), chu kỳ vệt đen mặt trời đều không có liên hệ gì với hiện tượng El nino.
Để hiểu rõ thêm về hiện tượng El nino, La nina chúng ta hãy xem xét các diễn biến ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương ở điều kiện bình thường và khi xảy ra các hiện tượng này.
Trong điều kiện bình thường gió mậu dịch (trade-wind) thổi từ Đông sang Tây và dồn dòng nước nóng lại ở phía Tây Thái Bình Dương. Do đó mực nước biển ở Indonesia cao hơn mực nước biển ở Ecuador khoảng 0,5 m. Nhiệt độ bề mặt biển ở phía Tây cao hơn ở phía Đông khoảng 8oC. ở Nam Mỹ bề mặt phân cách giữa lớp nước ấm bên trên và lớp nước lạnh bên dưới không sâu lắm, tạo điều kiện cho nước lạnh từ bên dưới lớp nước mặt nổi lên bề mặt. Nước lạnh này chứa nhiều chất dinh dưỡng, thúc đẩy sự phát triển của các sinh vật sản xuất sơ cấp, làm cho hệ sinh thái biển đa dạng hơn và sản lượng cá đánh bắt được tăng. Trong khoảng thời gian này vũ lượng tăng ở khu vực biển ấm (Tây Thái Bình Dương) và giảm ở khu vực Đông Thái Bình Dương.
Khi hiện tượng El nino, gió mậu dịch yếu dần ở khu trung tâm và Đông Thái Bình Dương. Dòng nước nóng lan dần từ bờ Tây Thái Bình Dương về bờ Đông Thái Bình Dương. Quá trình này làm cho bề mặt phân cách lớp nước nóng phía trên và lớp nước lạnh phía dưới hạ xuống sâu hơn, do đó kiềm hãm sự nổi lên của lớp nước lạnh, làm cho khu vực phía Đông ít đi sinh vật sản xuất và cá. Vũ lượng cũng tăng theo chiều di chuyển của dòng nước nóng gây lũ lụt ở Peru và khô hạn ở Indonesia và úc.
Chu kỳ của El nino
Chu kỳ của El nino
El nino thường diễn ra không đều đặn, nhưng nằm trong một chu kỳ từ 2-7 năm. Mỗi đợt El niđo có cường độ và biên độ thời gian khác nhau.
Các ảnh hưởng của El nino lên khí hậu toàn cầu được báo cáo bởi các nước khác nhau
có lưu trữ tại Trung Tâm Thông Tin.
có lưu trữ tại Trung Tâm Thông Tin.
Sau đây là bản đồ dự báo về ảnh hưởng của La nina lên khí hậu toàn cầu
________________________
El-Nino ban đầu là tên của dòng hải lưu chảy theo hướng nam ngoài khơi bờ biển Pêru và Êcuađo dẫn đến sự nóng lên của bề mặt nước phía đông Thái Bình Dương xích đạo dọc ngoài khơi bờ biển Pêru và Êcuađo vốn thường là lạnh. Hàng năm, vào mùa Giáng sinh, dòng hải lưu ấm chảy về phía nam dọc bờ biển Êcuađo thay thế cho nước lạnh ở đây và ngư dân địa phương gọi hiện tượng này là El-Nino (Chúa Hài đồng).
Ngày nay, El-Nino được dùng để chỉ hiện tượng nóng lên khác thường của nước biển và vành đai xích đạo rộng lớn dài gần 10.000km, từ bờ biển Nam Mỹ đến quần đảo Macsan, Marudơ ở khu vực giữa Thái Bình Dương. El-Nino thường gắn với một quá trình lớn của khí quyển - đại dương là dao động Nam bán cầu và được gọi chung là ENSO. Hiện tượng El-Nino thường lặp lại với chu kỳ từ 8 đến 11 năm, chu kỳ ngắn hơn là 2 đến 3 năm. Giữa các thời kỳ nóng lên bất thường của nước biển ở khu vực trên, đôi khi còn xảy ra hiện tượng ngược lại, nước biển lạnh đi - Anti- El-Nino, hay còn gọi là La-Nina.
Khi xuất hiện, El-Nino gây ra những thiên tai nặng nề như mưa lớn, bão, lũ ở vùng này, hạn hán, cháy rừng ở vùng khác, làm thiệt hại lớn về người, thảm hoạ về kinh tế - xã hội và đặc biệt là những thiệt hại không thể khắc phục về môi trường.
Trong khoảng 100 năm trở lại đây, những lần El-Nino xuất hiện gây thiệt hại lớn là các năm 1877-1878, 1888; đối El-Nino (La-Nina) 1973-1975 và đặc biệt là "El-Nino thế kỷ 1982-1983" gây tổng thiệt hại cho toàn thế giới là 13 tỷ đô la.
Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, thiệt hại do El-Nino 1997-1998 gây cho Inđônêxia, Malaysia, Singapo và đảo Thái Bình Dương đã lên tới 20 tỷ đô la.Tham khảo: http://khoahoc.tv/
=> iDiaLy.com - Tất cả bài đăng chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu có thắc mắc hay có tài liệu hay liên quan đến Địa Lý thì comment cho cả nhà cùng tham khảo nhé....
Sưu tầm bởi www.NguyenDucHanh.net
