ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ NƯỚC TA - ĐỀ CƯƠNG ÔN THI THPT NĂM 2016 - MÔN ĐỊA LÝ
CHỦ ĐỀ 2: ĐỊA LÍ DÂN CƯ
NỘI DUNG 1; ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VÀ PHÂN
BỐ DÂN CƯ NƯỚC TA
I. Kiến thức trọng tâm
1. Việt Nam là nước đông dân, có
nhiều thành phần dân tộc.
- 1/11/ 2013 dân số nước ta là 90
triệu người, thứ 3 ĐNA, 14 trên thế giới.
ðNguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn,
bên cạnh đó gây trở ngại trong giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng cuộc
sống.
- Có 54 dân tộc, đông nhất là người
Kinh (86.2%)
ðđoàn kết tạo nên sức mạnh dân tộc, đa dạng văn hoá…,
nhưng vẫn còn chênh lệch về trình độ phát triển kinh tế, nhất là đối với các
dân tộc ít người, mức sống còn thấp.
-Ngoài ra còn có khoảng
hơn 3 triệu người VN đang sinh sống ở nước ngoài
2. Dân số tăng còn nhanh, Cơ cấu dân
số trẻ.
- Dân số nước ta tăng nhanh đặc biệt
là nửa cuối thế kỷ XX: 1965-75: 3%, 1979-89: 2.1%.
- Thời kỳ 2000-2005 còn1,32% đã giảm
đáng kể nhưng vẫn còn cao, mỗi năm tăng hơn 1 triệu người.
àSức ép lên phát triển kinh tế, bảo vệ TNMT, nâng cao
chất lượng cuộc sống.
- Dân số trẻ: độ tuổi lao động khoảng
64,0% dân số, trẻ em chiếm 27%, tuổi già chỉ 9,0% (2005).
à LLLĐ dồi dào, trẻ, năng động, sáng tạo,Tuy nhiên gây
khó khăn cho giải quyết việc làm.
3. Sự phân bố dân cư chưa hợp lí
- Mật độ dân số: 254 người/km2 (2006)
à phân bố chưa hợp lí giữa các vùng
a. Giữa đồng bằng – miền núi:
+ Đồng bằng: 1/4 diện tích – chiếm
3/4 dân số à ĐBSH cao nhất, 1.225 người/km2 , gấp 5 lần
cả nước.
+ Miền núi: 3/4 diện tích - chiếm 1/4
dân số à Tây Nguyên 89 người/km2, Tây Bắc 69
người/km2
b. Giữa nông thôn và thành thị:
+ Nông thôn: 73,1%, có xu
hướng giảm.(năm 2005)
+ Thành thị: 26,9%, có xu
hướng tăng.(năm 2005)
- Nguyên nhân: ĐKTN, KTXH, lịch sử khai thác lãnh thổ.
- Hậu quả: Sử dụng lãng phí, không
hợp lý lao động, khó khăn trong khai thác tài nguyên…
4. Chiến lược phát triển dân số hợp
lý và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động nước ta
- Tuyên truyền và thực hiện chính
sách KHHDS có hiệu quả.
- Phân bố dân cư, lao động hợp lý
giữa các vùng.
- Quy hoạch và có chính sách thích
hợp nhằm đáp ứng xu thế chuyển dịch cơ cấu dân số nông thôn và thành thị.
- Mở rộng thị trường xuất khẩu lao
động, đẩy mạnh đào tạo người lao động có tay nghề cao, có tác phong công
nghiệp.
- Phát triển công nghiệp ở miền núi
và ở nông thôn nhằm sử dụng tối đa nguồn lao động
II.Câu hỏi ôn tập.
1. Phân tích tác động của đặc điểm
dân cư nước ta đối với sự phát triển kinh tế xã hội và môi trường
a. Thuận lợi
- Dân số đông nên có nguồn lao động
dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn.
- Dân số tăng nhanh, cơ cấu dân số
trẻ tạo ra nguồn lao động bổ sung lớn, tiếp thu nhanh khoa học kỹ thuật.
b. Khó khăn
- Đối với phát triển kinh tế:
+ Tốc độ tăng dân số chưa
phù hợp tốc độ tăng trưởng kinh tế.
+ Vấn đề việc làm luôn là
thách thức đối với nền kinh tế.
+ Sự phát triển kinh tế
chưa đáp ứng được tiêu dùng và tích lũy.
+ Chậm chuyển dịch cơ cấu
kinh tế theo ngành và theo lãnh thổ.
- Đối với phát triển xã hội:
+ Chất lượng cuộc sống
chậm cải thiện, thu nhập bình quân đầu người còn thấp.
+ Giáo dục, y tế, văn hóa
còn gặp nhiều khó khăn.
- Đối với tài nguyên môi trường:
+ Sự suy giảm các TNTN.
+ Ô nhiễm môi trường.
+ Không gian cư trú chật
hẹp.
2. Vì sao ở nước ta hiện nay, tỉ lệ
gia tăng dân số có xu hướng giảm, nhưng quy mô dân số vẫn tiếp tục tăng ? Nêu
ví dụ minh họa
Gợi ý trả lời
- Do quy mô dân số nước ta lớn, số
người trong độ tuổi sinh đẻ cao, nên tỉ lệ gia tăng giảm, nhưng quy mô dân số
vẫn tiếp tục tăng .
- Ví dụ: với quy mô dân số 70
triệu người, tỷ lệ gia tăng dân số 1,5%, thì mỗi năm dân số tăng 1,05 triệu
người. Nhưng nếu quy mô dân số là 84 triệu người, tỷ lệ gia tăng dân số là
1,31%, thì mổi năm dân số tăng thêm 1,10 triệu người.
3. Vì sao nước ta phải thực hiện phân
bố lại dân cư cho hợp lý?
Nước ta phải thực hiện phân bố lại
dân cư cho hợp lý là do
- Mật độ dân số trung bình ở nước ta:
254 người/km2 (2006), nhưng phân bố không đều.
- Phân bố không đều giữa đồng bằng –
miền núi:
+ Đồng bằng: 1/4 diện
tích – chiếm 3/4 dân số à ĐBSH cao nhất, 1.225 người/km2 ,
gấp 5 lần cả nước.
+ Miền núi: 3/4 diện tích
- chiếm 1/4 dân số à Tây Nguyên 89 người/km2,
Tây Bắc 69 người/km2, trong khi vùng này lại giàu TNTN.
- Phân bố không đều giữa nông thôn và
thành thị:
+ Nông thôn: 73,1%, có xu
hướng giảm.
+ Thành thị: 26,9%, có xu
hướng tăng.
- Sự phân bố dân cư chưa hợp lý làm
ảnh hưởng rất lớn đến việc sử dụng lao động, khai thác tài nguyên. Vì vậy, phân
bố lại dân cư và lao động trên phạm vi cả nước là rất cần thiết.
4. Chứng minh rằng: dân số nước ta tăng nhanh. Cho biết hậu quả của việc
tăng nhanh dân số.
5. Trình bày nội dung của chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng
có hiệu quả nguồn lao động của nước ta.
Xem thêm tại đây... =>Tất cả bài đăng từ iDiaLy.com chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu có thắc mắc hay có tài liệu hay liên quan đến Địa Lý thì comment cho cả nhà cùng tham khảo nhé.... Sưu tầm bởi www.NguyenDucHanh.net
