HLT.vn - iDiaLy.com - DiaLy.edu.vn
Tính góc nhập xạ - ví dụ cụ thể
Admin: Tài trợ bởi: HLT.vn - Cung cấp cà phê và máy cà phê - 18/02/2018
CHUYÊN
ĐỀ: TÍNH GÓC NHẬP XẠ
Hãy tính góc chiếu sáng
(góc nhập xạ) của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa tại: Xích đạo, các chí
tuyến và các vòng cực trong các ngày 21-3, 22-6, 23-9, 22-12 rồi điền vào bảng
theo mẫu dưới:
V ĩ tuyến
|
Góc chiếu sáng lúc 12 giờ trưa
|
|||
21-3
|
22-6
|
23-9
|
22-12
|
|
660 33’B
(vòng cực Bắc)
|
||||
23027’B
(chí tuyến Bắc)
|
||||
00 (Xích
đạo)
|
||||
23027’N
(chí tuyếnNam)
|
||||
66033’N
(vòng cựcNam)
|
||||
Với bài tập
này, giáo viên thường hướng dẫn học sinh tính toán theo phương pháp hình học
(xem SGV Địa lý lớp 10 nâng cao- trang 26, 27). Sử dụng phương pháp hình học sẽ
gặp không ít những khó khăn vì đa số học sinh theo ban nâng cao thường yếu về
kiến thức hình học, trong khi bài tập lại đòi hỏi các em phải biết vận dụng một
số kiến thức có liên quan như góc đồng vị, hai góc có cạnh tương ứng song song,
tính chất của tiếp tuyến…để tính toán nên hoạt động của giáo viên và học sinh ở
trên lớp mất nhiều thời gian mà hiệu quả lại không cao. Để khắc phục những khó
khăn trên, theo tôi nên hướng dẩn học sinh tính góc nhập xạ của tia
sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa vào các ngày 21-3, 22-6, 23-9, 22-12 bằng phương
pháp đại số đơn giản và học sinh dể vận dụng.
* Cụ thể: Nếu gọi h là
góc nhập xạ của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa, φ là vĩ độ
địa lý tại địa điểm cần tính, chúng ta sẽ có các công thức tính vào các ngày
nói trên, cụ thể là:
- Vào
ngày 21-3 và 23-9: Tất cả các địa điểm trên Trái Đất đều có
góc nhập xạ được tính bằng công thức: h= 900- φ
- Vào
ngày 22-6:
+ Bắc bán cầu
(BBC): h= 900- φ+ 23027’
+ Nam bán cầu
(NBC): h= 900- φ-
23027’
- Vào
ngày 22-12:
+ BBC: h= 900- φ-
23027’
+ NBC: h= 900- φ+ 23027’
Áp dụng các công thức vào
bài tập trên ta có:
- Vào
ngày 21-3 và 23-9:
+ Tại vòng cực Bắc: h= 900-
66033’ = 23027’
+ Tại chí tuyến Bắc: h= 900-
23027’ = 66033’
+ Tại xích đạo: h= 900-
00 = 900
+ Tại chí tuyến Nam: h= 900-
23027’ = 66033’
+ Tại vòng cực Nam: h= 900-
66033’= 23027’
- Vào
ngày 22-6:
+ Tại vòng cực Bắc: h= 900-
66033’+ 23027’ = 46054’
+ Tại chí tuyến Bắc: h= 900-
23027’+ 23027’ = 900
+ Tại xích đạo: h= 900-
00+ 23027’ = 66033’
+ Tại chí tuyến Nam: h= 900-
23027’- 23027’= 43006’
+ Tại vòng cực Nam: h= 900-
66033’- 23027’ = 00
- Vào
ngày 22-12:
+ Tại vòng cực Bắc: h= 900-
66033’- 23027’ = 00
+ Tại chí tuyến Bắc: h= 900-
23027’- 23027’=43006’
+ Tại xích đạo: h= 900-
00- 23027’= 66033’
+ Tại chí tuyến Nam: h= 900-
23027’+ 23027’= 900
+ Tại vòng cực Nam: h= 900-
66033’+ 23027’= 46054’.
Cả hai phương pháp đều cho kết
quả tính như sau:
V ĩ tuyến
|
Góc chiếu sáng lúc 12 giờ trưa
|
|||
21-3
|
22-6
|
23-9
|
22-12
|
|
660 33’B
(vòng cực Bắc)
|
23027’
|
46054’
|
23027’
|
00
|
23027’B
(chí tuyến Bắc)
|
66033’
|
900
|
66033’
|
43006’
|
00 (Xích
đạo)
|
900
|
66033’
|
900
|
66033’
|
23027’N
(chí tuyếnNam)
|
660333’
|
43006’
|
660333’
|
900
|
66033’N
(vòng cựcNam)
|
23027’
|
00
|
23027’
|
46054’
|
Theo cách
trình bày trên, chúng ta thấy, sử dụng phương pháp đại số sẽ không mất thời
gian vẽ hình, cách tính đơn giản và hiệu quả cao hơn. Giáo viên có thể yêu cầu
học sinh về nhà vận dụng các công thức để tính góc nhập xạ ở các vĩ độ khác, từ
đó học sinh sẽ tự rèn luyện và thành thạo kỹ năng tính góc nhập xạ của tia sáng
Mặt Trời lúc 12 giờ trưa vào các ngày 21-3, 22-6, 23-9 và 22-12 tại bất kỳ một
địa điểm nào trên bề mặt Trái đất.
-----------------------------
Tài liệu Địa Lý được idialy.com sưu tầm dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo.
Thầy cô nên tự soạn để hợp với trường lớp mình dạy hơn.
Website/apps: iDiaLy.com
Group:idialy.HLT.vn
Fanpage: dialy.HLT.vn
iDiaLy.com - Tài liệu Địa Lý miễn phí
