BÀI 22: THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH THÁP DÂN SỐ, VẼ BIỂU ĐỒ CƠ CẤU DÂN SỐ THEO NHÓM TUỔI

BÀI 22: THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH THÁP DÂN SỐ, VẼ BIỂU ĐỒ CƠ CẤU DÂN SỐ THEO NHÓM TUỔI

Trả lời câu hỏi mục I trang 88 SGK Địa lí 10

Dựa vào hình 22 và kiến thức đã học, em hãy so sánh tháp dân số của châu Phi, châu Á, châu Âu về cơ cấu dân số theo tuổi, cơ cấu dân số theo giới tính.

Phương pháp giải:

Quan sát hình 22 và dựa vào kiến thức đã học.

Lời giải chi tiết:

So sánh tháp dân số của châu Phi, châu Á, châu Âu:

* Về cơ cấu dân số theo tuổi

- Tháp dân số của châu Phi: đáy tháp rộng, đỉnh nhọn, các cạnh thoải => tỉ suất sinh cao, tỉ lệ dân số trong nhóm tuổi 0 – 15 tuổi lớn; tuổi thọ trung bình thấp (tỉ lệ dân số trong độ tuổi trên 65 tuổi rất thấp).

- Tháp dân số của châu Á: đáy tháp và giữa thân tháp khá cân bằng, thu hẹp về phía đỉnh tháp => tỉ suất sinh cao (tỉ lệ dân số trong nhóm tuổi 0 – 15 tuổi tương đối lớn), tỉ suất tử thấp (tỉ lệ dân số trong độ tuổi trên 65 tuổi thấp), tỉ lệ dân số trong nhóm tuổi 15 – 64 tuổi tương đối cao (lực lượng lao động dồi dào).

- Tháp dân số châu Âu: tháp thu hẹp ở đáy và đỉnh tháp => tỉ suất sinh và tỉ suất tử đều thấp, tuổi thọ trung bình cao (tỉ lệ dân số trong nhóm tuổi 0 – 15 tuổi rất thấp, tỉ lậ dân số trong nhóm tuổi trên 65 tuổi cao).

* Về cơ cấu dân số theo giới tính

- Tháp dân số của châu Phi và châu Á: tỉ lệ dân số nam cao hơn dân số nữ.

- Tháp dân số châu Âu: tỉ lệ dân nữ cao hơn dân số nam.

? mục II

Trả lời câu hỏi mục II trang 88 SGK Địa lí 10

Cho bảng số liệu dưới đây:

a. Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển, năm 2020.

b. Nhận xét và giải thích cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển, năm 2020.

Phương pháp giải:

- Xác định biểu đồ thích hợp nhất: Quan sát bảng số liệu và đọc yêu cầu “biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi” => Biểu đồ tròn.

- Xử lí số liệu:

+ Tính tỉ lệ % từng nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển.

+ Ví dụ:

Tỉ lệ % nhóm tuổi 0 – 14 tuổi (Nhóm nước phát triển) = Số dân nhóm 0 – 14 tuổi/Tổng số dân x 100

- Cách vẽ biểu đồ:

+ Từ bảng số liệu đã xử lí, vẽ 2 biểu đồ tròn lần lượt thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và nhóm nước đang phát triển.

+ Ghi chú thích số liệu lên biểu đồ, chú giải và tên biểu đồ.

- Nhận xét và giải thích.

Lời giải chi tiết:

* Xử lí số liệu:

Bảng cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển, năm 2020 (%)

* Vẽ biểu đồ

Biểu cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển, năm 2020 (%)

* Nhận xét và giải thích

=> Nhận xét:

Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển và đang phát triển năm 2020 có sự khác nhau:

- Tỉ trọng nhóm tuổi từ 15 – 64 tuổi ở cả 2 nhóm nước tương đối gần như nhau: ở nhóm nước phát triển là 64,3% và nhóm nước đang phát triển là 65,4%, chỉ chênh nhau 1,1%.

- Tỉ trọng nhóm tuổi từ 0 – 14 tuổi ở nhóm nước đang phát triển cao hơn nhóm nước phát triển, cao hơn 10,8%.

- Tỉ trọng nhóm tuổi trên 65 tuổi ở nhóm nước đang phát triển thấp hơn nhóm nước đang phát triển, thấp hơn 11,9%.

=> Giải thích:

- Tỉ trọng nhóm tuổi từ 0 – 14 tuổi ở nhóm nước đang phát triển cao hơn nhóm nước phát triển do nhóm nước đang phát triển có tỉ suất sinh cao.

- Tỉ trọng nhóm tuổi trên 65 tuổi ở nhóm nước đang phát triển thấp hơn nhóm nước đang phát triển do nhóm nước phát triển có nền kinh tế phát triển, chế độ chăm sóc người cao tuổi tốt, tuổi thọ trung bình cao.

................................................
Tài liệu Địa Lý được idialy.com sưu tầm dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo.

iDiaLy.com - Tài liệu , videos địa lý miễn phí
- Kênh youtube.idialy.com
- Kênh tiktok.idialy.com
- Nhóm: nhom.idialy.com - group.idialy.com - iDiaLy.HLT.vn
- Trang: trang.idialy.com - fanpage.idialy.com - DiaLy.HLT.vn
- Webiste/app: idialy.com
Lop4.idialy.com - Lop4.HLT.vn
Lop6.idialy.com - Lop6.HLT.vn
Lop7.idialy.com - Lop7.HLT.vn
Lop8.idialy.com - Lop8.HLT.vn
Lop9.idialy.com - Lop9.HLT.vn
Lop10.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop11.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop12.idialy.com - Lop10.HLT.vn
giaoan.idialy.com - giaoan.HLT.vn
tracnghiem.idialy.com
bieudo.idialy.com
atlat.idialy.com
tinhtoan.idialy.com
sodotuduy.idialy.com
dethi.idialy.com
Tải app iDiaLy.com cài vào điện thoại của bạn để không hiện quảng cáo nhé
iDiaLy.com - Tài liệu Địa Lý miễn phí

Bài tập 1 trang 77 SBT Địa lí 10: Khoanh tròn chữ cái ứng với ý đúng.

Câu 1: Tháp dân số là biểu đồ biểu diễn cơ cấu dân số theo

A. độ tuổi và lao động.

B. sinh học và xã hội.

C. độ tuổi và giới tính.

D. lao động và xã hội

Trả lời:

Đáp án đúng là: C

Câu 2: Kiểu tháp dân số nào sau đây thể hiện cơ cấu dân số trẻ?

A. Mở rộng.

B. Ổn định.

C. Thu hẹp.

D. Không xác định được.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Câu 3: Đặc điểm nào sau đây là của kiểu tháp dân số mở rộng?

A. Đáy hẹp, đỉnh phình to.

B. Đáy rộng, đỉnh nhọn, hai cạnh thoải.

C. Ở giữa tháp thu hẹp, phình to ở phía hai đầu.

D. Hẹp ở đáy và mở rộng hơn ở phần đỉnh.

Trả lời:

Đáp án đúng là: B

Câu 4: Tiêu chí nào sau đây không được thể hiện trong kiểu tháp dân số mở rộng?

A. Tỉ suất sinh cao.

B. Tuổi thọ trung bình thấp.

C. Dân số tăng nhanh.

D. Tỉ lệ người từ 60 tuổi trở lên cao.

Trả lời:

Đáp án đúng là: D

Câu 5: Hình thái kiểu tháp dân số của châu lục nào sau đây thể hiện được tỉ lệ dân số theo nhóm tuổi 0 - 14 tuổi thấp nhất?

A. Châu Âu.

B. Châu Á.

C. Châu Phi.

D. Không xác định được.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Bài tập 2 trang 78 SBT Địa lí 10: Dựa vào kiến thức đã học và hình 22 trong SGK, em hãy lập bảng so sánh ba kiểu tháp dân số.

Châu lục

Kiểu tháp

Cơ cấu dân số theo giới

Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi

Mối quan hệ giữa tính chất tháp dân số theo 1 tháp dân số và trình độ phát triển kinh tế - xã hội

Châu Phi

…………...

……………………………….

Châu Á

…………...

……………………………….

Châu Âu

…………...

……………………………….

Trả lời:

Châu lục	Kiểu tháp	Cơ cấu dân số theo giới	Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi	Mối quan hệ giữa tính chất tháp dân số theo 1 tháp dân số và trình độ phát triển kinh tế - xã hội
Châu Phi	Mở rộng	Nữ nhiều hơn nam	0-14 tuổi chiếm tỉ lệ lớn nhất	Tỉ suất sinh cao, trẻ em đông, tuổi thọ trung bình thấp, dân số tăng nhanh, nền kinh tế chậm phát triển.
Châu Á	Thu hẹp	Nam nhiều hơn nữ	15-64 tuổi chiếm tỉ lệ cao	Tỉ suất sinh cao, dân số trong độ tuổi lao động dồi dào, nền kinh tế đang phát triển.
Châu Âu	Ổn định	Nữ nhiều hơn nam	Từ trên 65 tuổi chiếm tỉ lệ lớn nhất	Tỉ suất sinh thấp, dân số ổn định cả về quy mô và cơ cấu, nền kinh tế phát triển ổn định.

Bài tập 3 trang 78 SBT Địa lí 10: Cho bảng số liệu:

Em hãy tính, nhận xét và giải thích các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của khu vực Đông Phi, Đông Nam Á, Bắc Mỹ so với thế giới năm 2020.

Trả lời:

* Tính cơ cấu:

Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của khu vực Đông Phi, Đông Nam Á, Bắc Mỹ so với thế giới năm 2020 (đơn vị: %)

Khu vực Nhóm tuổi	Đông Phi	Đông Nam Á	Bắc Mỹ	Thế giới
0 - 14	41,8	25,2	18,1	25,4
15 - 64	55,3	67,7	65,1	65,2
Từ 65 trở lên	2,9	7,1	16,8	9,4
Tổng số	100	100	100	100

* Nhận xét và giải thích:

- Nhìn chung cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của các khu vực năm 2020 có sự khác nhau:

+ Nhóm tuổi 0 - 14 tuổi: Đông Phi chiếm tỉ lệ cao nhất với 41,8% (cao hơn thế giới 16,4%), đứng thứ hai là Đông Nam Á với 25,2%, thấp nhất là Bắc Mỹ chỉ 18,1%.

+ Nhóm tuổi 15 - 64 tuổi: Đông Nam Á có tỉ lệ lớn nhất với 67,7% (cao hơn thế giới 2,5%), tiếp theo là Bắc Mỹ với 65,1%, thấp nhất là Đông Phi với 55,3%.

+ Nhóm từ 65 tuổi trở lên: Bắc Mỹ có tỉ lệ cao nhất với 16,8% (cao hơn thế giới 7,4%), thứ hai là Đông Nam Á với 7,1%, thấp nhất là Đông Phi chỉ 2,9%.

- Đông Phi có tỉ trọng nhóm tuổi 0 - 14 cao nhất vì đây là một nước đang phát triển, có tỉ suất sinh cao dẫn đến số trẻ em đông. Vì dân số tăng nhanh trong khi nền kinh tế chưa phát triển nên dịch bệnh và nghèo đói còn nhiều, tuổi thọ trung bình thấp.

- Đông Nam Á cũng là khu vực có nền kinh tế đang phát triển với tỉ trọng dân số trong độ tuổi lao động lớn nhất. Tuy nhiên tỉ suất sinh đã giảm nhanh, số trẻ em ngày càng ít, nên có sự chuyển tiếp từ dân số trẻ sang dân số già.

- Bắc Mỹ có tỉ trọng dân số từ 0-14 tuổi thấp nhất và từ 65 tuổi trở lên cao nhất vì đây là khu vực có nền kinh tế phát triển, tỉ suất sinh cũng như tỉ suất tử đều thấp, dân số ổn định, đời sống được nâng cao nên tuổi thọ trung bình cao.

Bài tập 4 trang 79 SBT Địa lí 10: Nhận định nào sau đây về cơ cấu dân số theo nhóm tuổi là đúng (Đ) hay sai (S)? Đánh dấu (X) vào các ô tương ứng bên cạnh mỗi nhận định.

Trả lời:

- Nhận định 1 - đúng	- Nhận định 2 - sai	- Nhận định 3 - đúng
- Nhận định 4 - đúng	- Nhận định 5 - sai	- Nhận định 6 - đúng
- Nhận định 7 - đúng	- Nhận định 8 - đúng

Bài tập 5 trang 79 SBT Địa lí 10: Cơ cấu dân số trẻ và cơ cấu dân số già mang lại những thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia?

Trả lời:

- Cơ cấu dân số trẻ mang lại những thuận lợi đối với phát triển kinh tế - xã hội:

+ Lực lượng lao động dồi dào

+ Thu hút nguồn vốn đầu tư

+ Tạo nên thị trường tiêu thụ lớn mạnh, thúc đẩy sản xuất phát triển.

- Cơ cấu dân số trẻ mang lại những khó khăn đối với phát triển kinh tế - xã hội:

+ Tỉ lệ dân số phụ thuộc cao

+ Sức ép về vấn đề y tế, giáo dục, nhà ở,...

+ Khó khăn trong việc giải quyết việc làm

+ Ô nhiễm môi trường, tài nguyên cạn kiệt.

- Cơ cấu dân số già mang lại những thuận lợi đối với phát triển kinh tế - xã hội:

+ Tỉ lệ dân số phụ thuộc ít

+ Lao động dày dặn kinh nghiệm

- Cơ cấu dân số già mang lại những khó khăn đối với phát triển kinh tế - xã hội:

+ Người già nhiều, gánh nặng về phúc lợi xã hội

+ Sức ép lên vấn đề an sinh xã hội, y tế.

+ Thiếu lao động.

BÀI 22: THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH THÁP DÂN SỐ, VẼ BIỂU ĐỒ CƠ CẤU DÂN SỐ THEO NHÓM TUỔI - CTST

Bài 22: Thực hành: Phân tích tháp dân số, vẽ biểu đồ cơ cấu dân số theo nhóm tuổi

Bài viết liên quan:

Điểm 10+ Địa Lý