HLT.vn - iDiaLy.com - DiaLy.edu.vn

BÀI 25: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN - Chân trời sáng tạo

BÀI 25: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN - Chân trời sáng tạo

BÀI 25: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN 
VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN

1.1. Vai trò, đặc điểm

a. Vai trò
Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội loài người, bao gồm:
- Cung cấp lương thực, thực phẩm và lâm sản cho nhu cầu xã hội; cung cấp nguyên liệu cho phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước như hình dưới đây.
- Tạo việc làm và thu nhập cho người dân.
- Góp phần khai thác tốt các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế - xã hội ở mỗi vùng, quốc gia.
- Giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.

b. Đặc điểm
- Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp và lâm nghiệp, diện tích mặt nước là tư liệu sản xuất của ngành thuỷ sản.
⇒ Vì vậy, trong sản xuất cần phải duy trì và nâng cao độ phì cho đất, phải sử dụng hợp lí và tiết kiệm đất trong sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp; đồng thời, cần bảo vệ môi trường và chất lượng diện tích mặt nước trong sản xuất thuỷ sản.
- Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản là cây trồng và vật nuôi. Do đó cần phải hiểu biết và tôn trọng các quy luật sinh học, quy luật tự nhiên.
- Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản thường có tính mùa vụ. Để khắc phục tính mùa vụ, cần thiết phải xây dựng cơ cấu nông nghiệp hợp lí, đa dạng hoá sản xuất (tăng vụ, xen canh, gối vụ), phát triển các hoạt động dịch vụ nông nghiệp.
- Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản chịu tác động của điều kiện tự nhiên.
+ Sự biến động của các điều kiện môi trường tự nhiên sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng và vật nuôi.
+ Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản có nhiều thay đổi trong nển sản xuất hiện đại.
- Tư liệu sản xuất và hình thức tổ chức sản xuất ngày càng đa dạng, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất ngày càng được đẩy mạnh, liên kết trong sản xuất ngày càng chặt chẽ hơn.

1.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản

 
a. Vị trí địa lí
- Ảnh hưởng đến sự phân bố của hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Ảnh hưởng đến việc mở rộng thị trường và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
b. Điều kiện tự nhiên
- Địa hình với các yếu tố như dạng địa hình, độ cao, độ dốc, ... sẽ ảnh hưởng đến quy mô, phương hướng sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Đất đai với các yếu tố như quỹ đất trồng, tính chất và độ phì của đất sẽ ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu và năng suất cây trồng, vật nuôi.
- Khí hậu với các yếu tố như chế độ nhiệt, ẩm, yếu tố thời tiết, ... sẽ ảnh hưởng đến cơ cấu sản xuất, mùa vụ và tính ổn định trong sản xuất.
- Nguồn nước, đặc biệt là nguồn nước ngọt ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân bố và quy mô của hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp; là tư liệu sản xuất không thể thiếu của ngành thuỷ sản.
- Sinh vật là nguồn cung cấp giồng cây trồng, vật nuôi và là cơ sở thức ăn cho chăn nuôi.
c. Kinh tế-xã hội
- Dân cư với các yếu tố như quy mô dân số, cơ cấu dân số, mật độ dân số, ... ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiêu thụ nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Nguồn lao động, trình độ người lao động, khả năng ứng dụng khoa học công nghệ, ... ảnh hưởng đến quy mô, năng suất và hiệu quả sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Cơ sở vật chất - kĩ thuật ảnh hưởng đến quy mô, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hoá trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản. Tiến bộ khoa học - công nghệ giúp nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; góp phần sử dụng hiệu quả tài nguyên nông nghiệp. Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước có vai trò điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến tính chuyên môn hoá sản xuất.

Bài tập minh họa 

Bài tập 1: Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản có những đặc điểm gì? Các nhân tố nào ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của ngành?
Hướng dẫn giải:
- Đặc điểm: Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp; Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản là cây trồng và vật nuôi; Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản thường có tính mùa vụ;…
- Nhân tố ảnh hưởng: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên (địa hình, đất đai, khí hậu, nước, sinh vật), kinh tế - xã hội (dân cư, nguồn lao động, công nghệ, vốn,…).
Bài tập 2: Tiến bộ khoa học - công nghệ ảnh hưởng đến yếu tố nào?
Hướng dẫn giải:
Cơ sở vật chất - kĩ thuật ảnh hưởng đến quy mô, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản. Tiến bộ khoa học - công nghệ giúp nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; góp phần sử dụng hiệu quả tài nguyên nông nghiệp. Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước có vai trò điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến tính chuyên môn hóa sản xuất.
Bài tập 3: Quy mô sản xuất nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào?
Hướng dẫn giải:
Quy mô sản xuất nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào diện tích đất. Diện tích đất càng rộng thì quy mô sản xuất nông nghiệp càng lớn (từ hộ gia đình, hợp tác xã đến trang trại, vùng công nghiệp,…), diện tích đất hẹp thì quy mô sản xuất nông nghiệp nhỏ.


................................................
Tài liệu Địa Lý được idialy.com sưu tầm dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo.

iDiaLy.com - Tài liệu , videos địa lý miễn phí
- Kênh youtube.idialy.com
- Kênh tiktok.idialy.com
- Nhóm: nhom.idialy.com - group.idialy.com - iDiaLy.HLT.vn
- Trang: trang.idialy.com - fanpage.idialy.com - DiaLy.HLT.vn
- Webiste/app: idialy.com
Lop4.idialy.com - Lop4.HLT.vn
Lop6.idialy.com - Lop6.HLT.vn
Lop7.idialy.com - Lop7.HLT.vn
Lop8.idialy.com - Lop8.HLT.vn
Lop9.idialy.com - Lop9.HLT.vn
Lop10.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop11.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop12.idialy.com - Lop10.HLT.vn
giaoan.idialy.com - giaoan.HLT.vn
tracnghiem.idialy.com
bieudo.idialy.com
atlat.idialy.com
tinhtoan.idialy.com
sodotuduy.idialy.com
dethi.idialy.com
Tải app iDiaLy.com cài vào điện thoại của bạn để không hiện quảng cáo nhé
iDiaLy.com - Tài liệu Địa Lý miễn phí


Trả lời câu hỏi mục I trang 95 SGK Địa lí 10

Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Nêu vai trò của các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.

- Trình bày đặc điểm của các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục I (Vai trò, đặc điểm).

Lời giải chi tiết:

- Vai trò của các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản:

+ Cung cấp lương thực, thực phẩm và lâm sản cho nhu cầu xã hội; nguyên liệu cho phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước.

+ Tạo việc làm và thu nhập cho người dân.

+ Góp phần khai thác tốt các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế - xã hội ở mỗi vùng, quốc gia.

+ Giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.

- Đặc điểm của các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản:

+ Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp và lâm nghiệp, diện tích mặt nước là tư liệu sản xuất của ngành thủy sản.

+ Đối tượng của ngành là cây trồng và vật nuôi.

+ Sản xuất thường có tính mùa vụ.

+ Sản xuất chịu tác động của điều kiện tự nhiên.

+ Ngành có nhiều thay đổi trong nền sản xuất hiện đại.


Trả lời câu hỏi mục II trang 96 SGK Địa lí 10

Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục 2 (Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản) kết hợp hiểu biết của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản:

- Vị trí địa lí: Ảnh hưởng đến sự phân bố, mở rộng thị trường và tiêu thụ sản phẩm của ngành.

- Điều kiện tự nhiên:

+ Địa hình (dạng địa hình, độ cao, độ dốc,…): ảnh hưởng đến quy mô, phương hướng sản xuất của ngành.

Ví dụ:

Vùng đồi thấp, rộng thuận lợi để chuyên canh cây công nghiệp với quy mô lớn.

Địa hình đồi núi phải canh tác dưới hình thức ruộng bậc thang để chống xói mòn, rửa trôi.

+ Đất đai (quỹ đất trồng, tính chất và độ phì của đất): ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu và năng suất cây trồng, vật nuôi.

Ví dụ: Cùng 1 loại cây trồng được trồng nơi đất màu mỡ, độ phì cao sẽ cho năng suất sinh học cao hơn so với loại đất có độ phì thấp.

+ Khí hậu (chế độ nhiệt, ẩm, yếu tố thời tiết,..): ảnh hưởng đến cơ cấu sản xuất, mùa vụ và tính ổn định trong sản xuất.

Ví dụ: Ở Việt Nam, vùng ĐBSH do có mùa đông lạnh nên chỉ sản xuất được 2 vụ lúa/năm, trong khi đó vùng ĐBSCL có thể sản xuất 3 vụ lúa/năm.

+ Nguồn nước: ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân bố và quy mô hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp; là tư liệu sản xuất không thể thiếu của ngành thủy sản.

+ Sinh vật: nguồn cung cấp giống cây trồng, vật nuôi và là cơ sở thức ăn cho chăn nuôi.

- Kinh tế - xã hội:

+ Dân cư (quy mô, cơ cấu, mật độ dân số,…): ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiêu thụ sản phẩm của ngành.

Ví dụ: Các thành phố đông dân cư là thị trường tiêu thụ lớn cho các sản phẩm nông nghiệp.

+ Nguồn lao động, trình độ lao động, khả năng ứng dụng khoa học công nghệ,… ảnh hưởng đến quy mô, năng suất và hiệu quả sản xuất của ngành.

+ Cơ sở vật chất – kĩ thuật: ảnh hưởng đến quy mô, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong ngành.

Luyện tập

Giải bài luyện tập trang 97 SGK Địa lí 10

Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức đã học về các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản:

- Vị trí địa lí;

- Điều kiện tự nhiên: địa hình, đất đai, khí hậu, nguồn nước, sinh vật.

- Kinh tế - xã hội: dân cư; nguồn lao động, trình độ lao động, khả năng ứng dụng khoa học, công nghệ; cơ sở vật chất – kĩ thuật.

Lời giải chi tiết:

Sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản

Vận dụng

Giải bài vận dụng trang 97 SGK Địa lí 10

Sưu tầm thông tin về vai trò của ngành nông nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở một quốc gia trên thế giới hoặc Việt Nam.

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tế của bản thân kết hợp tìm kiếm thông tin trên Internet, sách báo,…

Lời giải chi tiết:

Vai trò của ngành nông nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam:

- Cung cấp lương thực, đảm bảo an ninh lương thực cho hơn 90 triệu dân, cung cấp thức ăn cho chăn nuôi và nguồn hàng cho xuất khẩu.

- Nguyên liệu cho ngành công nghiệp, thủ công nghiệp,…

- Tạo việc làm tăng thu nhập cho người dân.

- Góp phần khai thác tốt các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế - xã hội ở nước ta.

- Giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.


Bài 25. Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản trang 86, 87 SBT Địa lí 10 - Chân trời sáng tạo


Câu 1 1

Ý nào sau đây không đúng khi nói về vai trò của ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản?

A. cung cấp lương thực, thực phẩm và lâm sản cho nhu cầu xã hội

B. tạo việc làm và thu nhập cho người dân

C. thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa ở mỗi quốc gia

D. giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục I

Lời giải chi tiết:

Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản đóng vai trì quan trọng trong sự phát triển của xã hội loài người, bao gồm:

Cung cấp lương thực, thực phẩm và lâm sản cho nhu cầu xã hội; cung cấp nguyên liệu cho phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước

Tạo việc làm và thu nhập cho người dân

Góp phân khai thác tốt các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế - xã hội ở mỗi vùng, quốc gia

Giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.

=> Đáp án lựa chọn là C

Câu 1 2

Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản là

A. cây trồng và vật nuôi

B. đất đai

C. nông sản

D. máy móc

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục I

Lời giải chi tiết:

Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lân nghiệp, thủy sản là cây trồng và vật nuôi

=> Đáp án lựa chọn là A

Câu 1 3

Biểu hiện của nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa là

A. sử dụng nhiều công cụ thủ công và sức người

B. chủ yếu tạo ra sản phẩm để tiêu dùng tại chỗ

C. sản xuất theo lối quảng canh để không ngừng tăng sản xuất

D. hình thành và phát triển các vùng chuyên môn hóa

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục I

Lời giải chi tiết:

Biểu hiện của nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa là hình thành và phát triển các vùng chuyên môn hóa

=> Đáp án lựa chọn là D

Câu 1 4

Khí hậu ảnh hưởng mạnh đến

A. quy mô, phương hướng sản xuất

B. cơ cấu sản xuất, mùa vụ và tính ổn định trong sản xuất

C. quy mô, cơ cấu và năng suất cây trồng, vật nuôi

D. sự phân bố và quy mô của hoạt động sản xuất

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục II

Lời giải chi tiết:

Khí hậu với các yếu tố như chế độ nhiệt, ẩm, yếu tố thời tiết,…sẽ tác động đến cơ cấu sản xuất, mùa vụ và tính ổn định trong sản xuất

=> Đáp án lựa chọn là B

Câu 1 5

Nhân tố nào sau đây ảnh hưởng đến thị trường tiêu thụ nông sản?

A. Dân cư

B. Nguồn lao động

C. Điều kiện tự nhiên

D. Khoa học – công nghệ

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục II

Lời giải chi tiết:

Dân cư với các yếu tố như quy mô dân số, cơ cấu dân số, mật độ dân số,…tác động rất lớn đến thị trường tiêu thụ nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản

=> Đáp án lựa chọn là A

Câu 2

Dựa vào nội dung trong SGK, em điền nội dung thích hợp vào chỗ trống (….) để hoàn thành đoạn thông tin sau

Đất trồng là…………chủ yếu của ngành nông nghiệp và lâm nghiệp………….là tư liệu sản xuất của ngành thủy sản. Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản thường có tính……………, chịu tác động của……………..Vì vậy cần phải xây dựng cơ cấu nông nghiệp hợp lí,……………..sản xuất, phát triển các hoạt động…………….nông nghiệp.

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục I

Lời giải chi tiết:

Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp và lâm nghiệp, diện tích mặt nước là tư liệu sản xuất của ngành thủy sản. Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản thường có tính mùa vụ, chịu tác động của điều kiện tự nhiên. Vì vậy cần phải xây dựng cơ cấu nông nghiệp hợp lí đa dạng hóa sản xuất, phát triển các hoạt động dịch vụ.nông nghiệp.

Câu 3

Dựa vào kiến thức đã học, em hãy hoàn thành sơ đồ các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản dưới đây

 

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục II

Lời giải chi tiết:

Câu 4

Những nhận định sau đây về các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản là đúng (Đ) hay sai (S)? Hãy đánh dấu (X) vào các ô tương ứng bên cạnh mỗi nhận định

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin mục II

Lời giải chi tiết:

1. Đ

2. S

3. Đ

4. Đ

5. S

Câu 5

Em hãy nối các ý ở cột A phù hợp với các ý ở cột B

 

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục II

Lời giải chi tiết:

1- e, 2 – d, 3 – a, 4 - c, 5 - b

Câu 6

Sưu tầm thông tin về vai trò của ngành thủy sản đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay

Phương pháp giải:

- Sưu tầm thông tin qua mạng internet, sách, báo

Lời giải chi tiết:

Ngành Thủy sản hiện nay là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam với quy mô ngày càng mở rộng. Thương hiệu thủy sản Việt Nam không chỉ được khẳng định trong nước mà còn được đón nhận bởi nhiều quốc gia trên thế giới. Ngành thủy sản cung cấp nguồn thực phẩm cho dân cư và nguồn hàng xuất khẩu thu ngoại tệ, ngoài ra việc đánh bắt thủy sản xa bờ góp phần giữ vững chủ quyền biển đảo cho đất nước và tạo việc làm cho người dân vùng ven biển.





Chân trời sáng tạo CTST10 Lí thuyết 10 Lớp 10 Tin tức
Lên đầu trang