HLT.vn - iDiaLy.com - DiaLy.edu.vn
Bài 14. Đất trên Trái Đất - Kết nối tri thức
Admin: Tài trợ bởi: HLT.vn - Cung cấp cà phê và máy cà phê - 17/10/2022
Bài 14. Đất trên Trái Đất
1. Khái niệm đất và vỏ phong hóa
- Đất là lớp vật chất mỏn bao phủ bề mặt các lục địa và đảo, được hình thành do quá trình phong hóa các loại đá. Thành phần cấu tạo chủ yếu là chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước.
- Độ phì là đặc trưng cơ bản của đất, là khả năng cung cấp nước, chất dinh dưỡng và các yếu tố khác (nhiệt, khí,...) giúp thực vật sinh trưởng và phát triển.
- Vỏ phong hóa là sản phẩm phong hóa của đá gốc, phần trên cùng của vỏ Trái Đất, chịu ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài, có cấu trúc phân tầng theo chiều thẳng đứng.
2. Các nhân tố hình thành đất
Các nhân tố chính hình thành đất là đá mẹ, khí hậu, địa hình, sinh vật và thời gian. Các nhân tố này tác động mạnh, yếu khác nhau tạo nên các loại đất đá khác nhau về tính chất.
- Đá mẹ: là nhân tố khởi đầu của quá trình hình thành đất, tác động đến tính chất lí, hóa của đất.
- Khí hậu: có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành. Nhiệt độ và lượng mưa là hai nhân tố khí hậu có tác động mạnh đến quá trình phong hóa và hình thành đất.
- Địa hình: tác động tới sự phân phối nhiệt, ẩm, tích tụ vật liệu.
Ví dụ: khu vực núi cao sẽ có tầng phong hóa mỏng, do nhiệt độ thấp, độ dốc lớn làm đất bị xói mòn, rửa trôi. Khu vực đồng bằng, bằng phẳng, trũng thấp sẽ có quá trình bội tụ, tầng đất dày.
- Sinh vật: tham gia vào quá trình phá hủy đá, cung cấp chất hữu cơ cho đất, ngăn chặn quá trình xói mòn và rửa trôi đất.
- Thời gian: được hiểu là tuổi đất. Thời gian càng lâu, tầng đất càng dày.
- Con người có vai trò quan trọng trong việc biến đổi đất, có thể làm đất tốt lên hoặc làm đất trở nên xấu đi.
................................................Tài liệu Địa Lý được idialy.com sưu tầm dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo. idialy.com không chịu bất cứ trách nhiệm nào nếu có sự cố xảy ra. Cảm ơn.
iDiaLy.com - Tài liệu , videos địa lý miễn phí
- Kênh youtube.idialy.com
- Kênh tiktok.idialy.com
- Nhóm: group.idialy.com - iDiaLy.HLT.vn
- Trang: fanpage.idialy.com - DiaLy.HLT.vn
- Webiste/app: idialy.com
Lop4.idialy.com - Lop4.HLT.vn
Lop5.idialy.com - Lop5.HLT.vn
Lop6.idialy.com - Lop6.HLT.vn
Lop7.idialy.com - Lop7.HLT.vn
Lop8.idialy.com - Lop8.HLT.vn
Lop9.idialy.com - Lop9.HLT.vn
Lop10.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop11.idialy.com - Lop10.HLT.vn
Lop12.idialy.com - Lop10.HLT.vn
giaoan.idialy.com - giaoan.HLT.vn
tracnghiem.idialy.com
bieudo.idialy.com
atlat.idialy.com
tinhtoan.idialy.com
sodotuduy.idialy.com
dethi.idialy.com
Tải app iDiaLy.com cài vào điện thoại của bạn để không hiện quảng cáo nhé
iDiaLy.com - Tài liệu Địa Lý miễn phí
? mục 1
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 45 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong mục 1, hãy:
- Trình bày khái niệm về đất.
- Nêu sự khác nhau giữa lớp vỏ phong hóa và đất.
Đọc thông tin trong mục 1 (Khái niệm về đất và vỏ phong hóa) và quan sát hình 14.1.
Lời giải chi tiết:
- Đất là lớp vật chất mỏng bao phủ bề mặt các lục địa và đảo, được tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá.
- Khác nhau giữa lớp vỏ phong hóa và đất:
+ Đất: tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá; gồm tầng chứa mùn và tầng tích tụ.
+ Vỏ phong hóa: tạo thành bởi sự phong hóa của đá gốc; bao gồm cả đất (tầng chứa mùn, tầng tích tụ) và tầng đá mẹ.
? mục 2
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 46 SGK Địa lí 10
Dựa vào thông và hình 14.2 trong mục 2, hãy trình bày các nhân tố hình thành đất.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin trong mục 2 (Các nhân tố hình thành đất) và quan sát các hình 14.2.
Lời giải chi tiết:
Các nhân tố hình thành đất (5 nhân tố):
- Đá mẹ: Đặc tính của đá mẹ (màu sắc, cấu tạo, thành phần khoáng) tác động đến tính chất lí, hóa của đất.
- Khí hậu: Vai trò quan trọng trong quá trình hình thành đất.
+ Tác động đến sự phát triển của các nhân tố khác như đá mẹ, địa hình, sinh vật.
+ Nhiệt độ và lượng mưa tác động mạnh đến quá trình phong hóa đá và hình thành đất.
- Địa hình: Tác động chủ yếu đến sự phân bố nhiệt độ, độ ẩm và tích tụ vật liệu => Ảnh hưởng đến sự màu mỡ và độ dày tầng đất.
- Sinh vật: Tham gia quá trình phá hủy đá => Ảnh hưởng đến quá trình hình thành và chất dinh dưỡng trong đất.
- Thời gian: tuổi của đất.
Luyện tập
Giải bài luyện tập 1 trang 46 SGK Địa lí 10
Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố hình thành đất.
Phương pháp giải:
Nhớ lại 5 nhân tố hình thành đất để vẽ sơ đồ, bao gồm: Đá mẹ, khí hậu, địa hình, sinh vật và thời gian.
Lời giải chi tiết:
Giải bài luyện tập 2 trang 46 SGK Địa lí 10
Tại sao trên Trái Đất có nhiều loại đất khác nhau?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học về các nhân tố hình thành đất để giải thích.
Lời giải chi tiết:
Trên Trái Đất có nhiều loại đất khác nhau vì: Tùy vào điều kiện hình thành => tác động của các nhân tố hình thành đất (đá mẹ, khí hậu, địa hình, sinh vật và thời gian) mạnh/yếu không giống nhau.
Vận dụng
Giải bài vận dụng trang 46 SGK Địa lí 10
Tìm hiểu về một số biện pháp để tăng độ phì, chống ô nhiễm, thoái hóa đất.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm thông tin trên Internet hoặc sách báo.
Lời giải chi tiết:
Một số biện pháp để tăng độ phì, chống ô nhiễm, thoái hóa đất:
- Tăng mật độ cây xanh, trồng và bảo vệ rừng nhằm tăng nguồn nước ngầm, chống xói mòn đất.
- Tưới tiêu hợp lí.
- Luân canh cây trồng.
- Bổ sung các chất hữu cơ cho đất (bón phân xanh, phân chuồng, phân ủ, rơm rạ,…).
- Làm ruộng bậc thang trên đất dốc,…
